Kürtöskalacs, Trdelnik yada Chimney Cake… Eğer yolunuz Orta Avrupa’ya özellikle de Macaristan veya Çek Cumhuriyetine düştüyse bu isimleri ve bu tatlıyı hemen hatırlayacaksınız. Kömür ateşinde etrafa mis gibi kokular yayarak bir merdane benzeri bir çubuğa sarılı halde rulo şeklinde pişen bu tatlı bu şehirlere gidenlerin ilk dikkatini çeken lezzetlerin başında gelir. Sokaklarda, büfelerde, pastanelerde her yerde satılır.
Ateşin üzerinden alır almazda farklı farklı şeker karışımlarına, hindistan cevizine ya da çikolataya batırılır, tarçın eklenir ve hatta içine dondurma eklenerek külah işlevi olarak da tüketilir bizdeki adıyla makara tatlısı.
Nasıl ülkemize ait bazı lezzetlerin kökeni konusunda komşu ülkelerle bir rekabet içindeysek, Macarlar ve Çekler de bu tatlı üzerinde bir çekişme halindedir. Kürtöskalacs bir Macar tatlısıdır başka türlüsü düşünülemez diyen Macarların ve biz ezelden beri Trdelnikle besleniriz diyen milliyetçi Çeklerin sayısı azımsanamayacak kadar çoktur. Slovakya’da da Trdelnik adıyla biliniyor.
Peki Nasıl Yapılıyor?
Macarlar pişirmeden önce hamuru şekere bularlar. Böylece dışı daha çıtır olur. Sonrasında ise tarçınlı şekere bulanıp öyle yenir. Trdelnik ise Kürtöskalacs’a göre boyut olarak daha küçüktür. Şekere bulanmadan pişirilir. Ardından ceviz tozu ve şekere bulanır. Böylece parlak bir renk alır. Yazları içine çeşit çeşit dondurma koyarak yerler. Ben de son Prag gezimde frambozlı olanından denedim. Budapeşte seyahatimlerimde de Kürtös yemiştim.
Kime Ait?
Çek ve Slovaklara göre Slovakya’daki bir kasaba olan Skalica’da ortaya çıktı. Macarlara göre ise bu tatlı Transilvanya’da ilk kez yapıldı ve Macaristan’a geldi. Hatta onlara göre ismi Transilvanya kökenli. Ancak işin ilginç kısmı, Çeklerin hikayesinde Skalica’ya Transilvanya’dan bu tatlıyı Macar şair ve general Jozsef Gvadanyi’nin bir aşçısının getirmiş olması. Yani Transilvanya’dan Macar komutanın aşçısı getirdi ama Slovakya’dan yayıldı. Biraz karışık bir durum.
Aslına bakılacak olursa bu tatlının izlerine birçok yerde rastlamak mümkün. En eski izlere Almanya Heidelberg’de rastlanıyor. Ancak tatlı farklı versiyonlarla farklı ülkelere yayılmış. Çoğu ülkenin kendi tarifleriyle ve adlarıyla benzer tatlıları var. Makara tatlısı şu ülkeden şu şehirden çıktı demek pek mümkün görünmüyor. Hatta benim Prag’da tanıştığım Çek arkadaşlar bile 5-6 sene öncesine kadar böyle bir tatlıdan haberimiz bile yoktu dedi. Yani biraz turistik bir tatlı anlayacağınız…
YORUM BIRAKIN